براى ذغالى که شامل رطوبت است بيان مى گردد(هم آب سطحى و هم آب ترکيبى ).

2-        براساس خشک شده د رهوا (Air- dried basis (a.d.b)) داده ها بصورت درصر براى ذغال خشک شده د رهوا ارائه مى گردد . اين داده ها شامل آب سطحى ذغال مى شوند.

3-        براساس ذغال خشک (Dry basis (dry )) ، داده ها بصورت درصد براى ذغال که کاملا" خشک شده است بيان مى گردد.

4-        براساس ذغال خشک عارى از خاکستر (Dry ash  free basis ( daf )) ، ذغال بصورتى در نظر گرفته مى شود که شامل مواد فرار و کربن ثابت باشد يعنى در محاسبات با حذف رطوبت و خاکستر اين کار صورت ميگيرد . بايد توجه شود که اين کار براى مواد فرار از کانيهاى موجود در ذغال سنگ خشک شده د رهوا قابل اجرا نيست . اين روش راحتترين روش براى مقايسه بخش ارگانيک ذغالسنگ است .

5-        براساس ذغال خشک عارى از مواد کانيايى (Dry mineral matter-free (d.m.m.f)) د راين حالت ضرورى است که مقدار مواد           کانيايى کل حاوى خاکستراندازه گيرى شود .بنابراين مقدار مواد فرار مواد کانيايى را مى توان حذف نمود.

a)       آناليز تقريبى ( proximate analysis )

-          رطوبت : اصطلاحاتى که براى عنوان رطوبت ذغالسنگ بيان مى شود معمولا" ممکن است باعث سردرگمى هايى شود .بنابراين لازم است روشن گردد.رطوبت مهمترين اصطلاحى است که ممکن است اشتباه گردد.اگر درنتايج آناليز اين اصطلاح بکار رفته باشد بايد تعريف دقيق آن معلوم گردد.

-          روش کاملا" صحيحى که مقدار رطوبت محتوى ذغال را تعيين کند وجود ندارد بنابراين صنايع ذغال تعاريف تجربى متفاوتى را بکار برده و گسترش داده اند که به شرح زير هستند.

1-        رطوبت سطحى (surface moisture): رطوبتى است که بصورت طبيعى همراه با ذغال وجود ندارد بلکه به آن الحاق شده است .بنابراين با خشک کردن در درجه حرارت پائين در هوا( حدود 40 درجه سانتى گراد) ار آن زدوده مى شود . اين مرحله از خشک کردن معمولا" اولين قدم در هرنوع آناليزى است و رطوبتى که بعداز اين مرحله باقى مى ماند بعنوان( air dried moisture (a.d.m)) ناميده مى شود.

2-                رطوبت هنگام تحويل :اين پارامتر مقدار رطوبت کل نمونه ذغالى است که به آزمايشگاه تحويل مى گردد.معمولا آزمايشگاهها ذغال را خشک مى کنند تا مقدار کاهش آن در اثر خشک کردن د رهوا بدست بياورند .مراحل خشک کردن بيشتر نيز انجام مى گردد تا مقدار a.d.m بدست آيد . اين نتايج با هم جمع شده تا مقدار روبت کل هنگام تحويل نمونه بدست آيد.

3-                 رطوبت کل(Tot al moisture):اين پارامتر ، مقدار رطوبتى است که مى تواند بوسيله مراحل پيشرفته خشک کردن ( د رحدود 150 درجه سانتى گراد در خلا يا اتمسفر نيتروژن ( بدست مى آيد.

4-                Air dried moisture:اين مقدار رطوبت باقى مانده پس از خشک کردن است و بوسيله مراحل پيشرفته خشک کردن قابل زدودن است . علاوه براين اصطلاحات مرسوم ، اصطلاحات زير نيز به مقدار زيادى استفاده مى شوند.

-ظرفيت نگهدارى رطوبت (M.H.C)،رطوبت ظرفيت يا رطوبت تعادل (E.Q) اين اصطلاحات مربوط به رطوبت برجا ويا لايه اى ذغال مى باشند. از نظر عددى M.H.C(moisture holding capacity) ذغال بيتومينه بيشتر از رطوبت air dried آن و کمتر از رطوبت کل آن است . از نظر تکنيکى اين مقدار M.H.Cاست که با افزايش رده ذغال کاهش مى يابد.

رطوبت بالا در ذغال سنگ نامطلوب مى باشد زيرا از نظر شيميائى خنثى است و در هنگام سوختن گرما جذب مى نمايد ،ضمن آنکه در نگهدارى و حمل و نقل نيز مشکلاتى ايجاد مى نمايد . رطوبت باعث کاهش ارزش حرارتى در ذغالهاى حرارتى (Steam coal) شده و مقدار کربن قابل دسترسى د رذغال کک را نيز کاهش ميدهد.

-          خاکستر:(ash) مقدار خاکستر محتوى يک ذغال سنگ ،بقاياى غير ارگانيکى که بعد از سوختن از آن باقى مى ماند است. بايد بخاطر داشت که مقدار خاکستر اندازه گيرى شده معادل مقدار مواد کانيايى محتوى ذغالسنگ نيست .بلکه نشان دهنده مقدار مواد کانيايى در ذغال پس از از دست دادن اجزاء فرارى مثل () که از کانيهاى مثل کربناتها ،سولفيد ها و رسها ، مشتق شده اند ،است .در ذغال حرارتى مقدار خاکستر بالا بطور موثرى مقدار ارزش حرارتى آن را کاهش مى دهد.

حداکثر مقدار خاکستر مجاز پيشنهادى  براى ذغالهاى حرارتى که بصورت سوخت نرم شده مورد استفاده قرار مى گيرند حدود 20 درصد (air- dried) مى باشد اما براى برخى از کوره ها مقادير بسيار پائين تر مناسب هستند. در ذغالهاى مورد استفاده در تهيه کک حداکثر خاکستر مجاز  10 تا20 درصد (air  dried) پيشنهاد شده است .افزايش مقدار آن باعث کاهش کارايى آن در کوره ذوب آهن مى شود.

مواد فرار (Volatile  matter): مواد فرار آن دسته از اجزاء ذغال ،بجز رطوبت ، هستند که در درجه حرارت بالا د رغياب هوا آزاد مى شوند. اين مواد عمدتا" از بخش ارگانيک ذغال مشتق مى شوند . اما مقدار کمى از آن ممکن است از مواد کانيايى موجود باشند تصحيح براى مواد فرار حاصل از مواد کانيايى ممکن است در کارهاى تکنيکى صورت پذيرد ، اما معمولا" در موارد اقتصادى ضرورى نيست .

براى سوختهاى نرم شده که در بويلر ها ى توليد الکتريسيته بکار ميروند ، اغلب کوره ها براى سوخت هاى بامقدار مواد فرار حداقل (20 تا 25 درصد (d.a.f.)) طراحى شده اند . در کوره هاى توليد الکتريسيته، حدود مواد فرار پيشنهاد شده 40-25 درصد (d.a.f) است .البته محدوده هاى واقعى براى مواد فرار ذغالسنگهاى مورد استفاده د رتوليد سيمان وجو ندارد . در توليد کک ، مقدار بالاى مواد فرار باعث فراهم آمدن يلد(yeld) پائين مى گردد. بنابراين با کيفيت ترين ذغالها براى توليد کک داراى مقدار مواد فرار 20تا 25 درصد ( air dried) هستند اما مقادير 16تا 36 درصد نيز مى توانند استفاده شوند.

کربن ثابت (fixed carbon): مقدار کربن ثابت ذغالسنگ آن مقدار کربن موجود در موار باقى مانده پس از آزاد شدن مواد فرار است .کربن ثابت بطور مستقيم تعيين نمى گردد، بلکه دريک ذغال خشک شده در هوا (air  dried) اختلاف بين درصد کل اجزاء ديگر يعنى رطويت ،خاکستر و مواد فرار از صد در صد است .

b) آناليز قطعى ( ultimate  analy sis)

آناليز قطعى ذغالسنگ ،بطور کلى شامل تعيين مقدار کربن و هيدروژن بعنوان محصولاتگازى حاصل از احتراق کامل آن و تعيين مقدار گوگرد ،نيتروژن و خاکستر و تخمين مقدار اکسيژن با تفاضل آنها است .

کربن و هيدروژن:اين دو عنصر هنگامى که ذغال مى سوزد بصورت () آزاد مى شود و با همديگر به آسانى قابل تعيين هستند . البته (co 2) ممکن است از هر نوع کانى کربناته موجود نيز آزاد شود ضمن آنکه ( H 2 O) نيز ممکن است مربوط به کانيهاى رسى و يا رطوبت ذاتى در ذغالسنگ خشک شده در هوا باشد.

نيتروژن :مقدار نيتروژن ذغال سنگ بويژه در ارتباط با آلودگى اتمسفر بسيار مهم است .به محض سوختن ذغالسنگ ،نيتروژن بصورت اکسيد در مى آيد که ممکن است بصورت گاز از دود کش آزاد شود و بنابراين باعث آلودگى هوا شود .در نتيجه ذغالسنگهايى که داراى نيتروژن پائينم هستند ،در صنايع ترجيح داده مى شوند. بعنوان يک قاعده ، ذغالسنگ نبايد داراى مقدار نيتروژن بيشتر از 5/1 تا 2 درصد (d.a.f) باشد .